Το πετιμέζι είναι μια από τις παλιότερες γλυκαντικές ύλες που χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι της Ευρώπης, πολύ πριν γενικευθεί η χρήση της ζάχαρης. Προέρχεται από τη συμπύκνωση, συνήθως με βρασμό, του χυμού σταφυλιών, του μούστου δηλαδή, πριν αυτός αρχίσει να ζυμώνει. Ήταν γνωστό και αγαπητό τόσο στους αρχαίους Έλληνες, που το ονόμαζαν «έψημα», όσο και στους Ρωμαίους. Ο Ιπποκράτης μάλιστα, και αργότερα ο Γαληνός, του απέδιδαν θεραπευτικές ιδιότητες. Με διάφορες παραλλαγές, ως προς την τεχνική παρασκευής και την πρώτη ύλη αλλά και ποικίλες ονομασίες, ανάμεσά τους και το αρχαιοελληνικό «έψημα» που επιβιώνει στην κυπριακή διάλεκτο, το πετιμέζι αποτελεί τμήμα της διατροφικής κουλτούρας της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.